Boşanma ve Çocuk
Psk. Dan. Çiğdem Mengi
Ebeveynler için açıklanması en zor konulardan biri, çocuklarına boşanma kararını açıklamaktır. Boşanma sürecinde çocukların yaşadığı sorunları doğuran boşanmanın kendisi değil, ebeveynlerin bu durumu nasıl ele aldığı, yönettiği ve çocuğun bu süreçte neler yaşadığıdır.
Ebeveynlerin boşanması her çocuğu farklı şekilde etkiler. Çocuğun yaşı, kişilik yapısı, içinde bulunduğu çevre ve ebeveynlerin bu süreçteki tutumları bu noktada belirleyicidir.
Boşanma Kararı Çocuğa Ne Zaman ve Nasıl Açıklanmalıdır?
Ayrılık ve boşanma fikri çocuğa karar kesinleştiğinde açıklanmalıdır. Ayrılık kararını çocukla çok erken paylaşmak , çocukta kaygı dolu bir bekleyişe yol açabilir. Aynı şekilde evlerin ayrılmasından hemen önce kanuşmak da çocuğun psikolojik olarak hazır olmamasına ve bocalamasına neden olur. Oysa çocuğun psikolojik olarak hazır olmamasına ve bocalamasına neden olur. Oysa çocuğun bu yeni fikre ve yeni düzene alışmak için bir zamana ihtiyaç vardır.
Kararı mümkünse ebeveynler beraber açıklamalıdır. Böylece çocuğun her iki ebeveynden farklı şekillerde öğrenmesinin önüne geçilmiş olur. Sakin, konuşmanın yarıda kesilmeyeceği, çocuğun sorularına cevap bulabileceği bir ortamda söylenmelidir.
Eğer tek ebeveyn açıklamak durumunda kalırsa, diğer ebeveyni suçlamadan durumu anlatmaya dikkat etmelidir.
Çocuğun yaşına ve gelişim düzeyine uygun ifadeler kullanılmalıdır.
Çocuğa boşanma konusunu açıklarken eşler arasındaki ilişkinin sona erdiğini fakat annelik babalık görevinin her zaman devam edeceğini vurgulamak gerekir. ‘’ Biz karı-koca olarak ayrıldık ama her zaman senin annen ve baban olarak kalacağız. Seni sevip koruyacağız ve her zaman yanında olacağız’’ şeklinde bir yaklaşım çocuğa güven verir ve kaygısını azaltır.
Çocukların hayatında nelerin değişeceği nelerin aynı kalacağı ayrıntılarıyla açıklanmalı; çocuğun kiminle kalacağı, diğer ebeveynle ne zaman , ne sıklıkla ve hangi koşullarda görüşüleceği net olmalıdır. Çok zorunlu haller dışında bu rutin bozulmamalıdır.
Küçük çocuklar genellikle kendilerini boşanmanın nedeni olarak görmeye eğilimlidirler, boşanmayla ilgili kendilerini suçlayabilirler. Çocukların bir ölçüye kadar boşanma nedeni hakkında sahibi olmaya ihtiyaçları vardır, böyle bir bilgi çocukların kendilerini suçlamasını önler.
Aynı kayıp yaşantısında olduğu gibi çocuklarda ayrılığın ardından bir yas sürecine girerler. Bu yas sürecinde inkar, öfke ve yoğun üzüntü gibi duygular yaşarlar.
Çoğu çocuk içten içe ailelerinin birgün yeniden barışacağını düşünür veya öyle olmasını diler ve bunun için bazı şeyleri düzeltmeye çalışıp çözüm yolu arar. Bütün bunlar normaldir ve kabul süreci başladığında zamanla azalır. Bu süreçte çocuğa duygularını yaşaması için zaman ve fırsat vermek ve duygusal destek sağlamak önemlidir.